Filmpje

Filmpje waarin ik de lezers van leescluborganisatie Senia uitleg waarom ze Uit het leven van een hond zouden willen lezen. Of niet. 

Wat is hier aan de hand?

We zien een man en een hond, liggend op een geblokte vloer, in een keuken. Hebben ze net gegeten en liggen ze uit te buiken? Hebben ze te veel gegeten en zijn ze onwel geworden? Of hebben ze gewandeld en rusten ze nu uit?

Ik heb geen idee. Hoe dan ook maakt de foto duidelijk dat man en hond het uitstekend met elkaar kunnen vinden. Als je op deze manier elkaars gezelschap verdraagt, nou ja, dat is natuurlijk echte liefde.

Ik weet dat de man elke dag een paar keer met de hond wandelt. Dankzij de hond heeft hij geleerd dat het altijd mooi weer is en dat de uitdrukking hondenweer een verzinsel is van mensen met katten.

Vaak is hij in gedachten verzonken terwijl de hond rent en snuffelt en doet wat honden doen, maar soms grijnst hij, bijvoorbeeld als de hond een sprintje trekt en de oren meefladderen, bereid het luchtruim te kiezen. Of als het dier unverfroren de neus in een hoop sneeuw steekt. Of als het opeens doodstil blijft staan om te kijken naar een vlucht zwanen.

Ik weet ook dat de man geregeld zijn gezicht in de vacht van het dier duwt. De man vindt dat de hond naar koekjes ruikt. Lekker. Als het heeft geregend ruikt de hond naar oude jassen, maar ook dat vindt de man lekker. Vaak reageert het dier met een diepe zucht op de aandacht van de man. De man denkt graag dat dit een teken van welbehagen is.

Soms, als de man aan het werk is, aan zijn bureau, komt de hond naast hem zitten. Als de man hem niet meteen opmerkt, duwt de hond met zijn neus tegen het dijbeen van de man, die dan opkijkt en glimlacht. Vaak kan de man het hondengezicht lezen en begrijpt hij dat het tijd is om te wandelen, te eten, te spelen, of waar het ook tijd voor is. De man zegt dan bijvoorbeeld: zo, is het tijd om te wandelen? De hond is er ontzettend goed in om te doen alsof hij de woorden van de man begrijpt: hij trekt de oren iets op, zet de kop een tikje scheef en spert de ogen een fractie open. Soms is de uitdrukking van begrip zo overtuigend dat de man de proef op de som neemt en iets zegt als: vind jij Newton ook zo geniaal? Steevast voelt de man een lichte teleurstelling als de hond dan met precies hetzelfde vertoon van begrip reageert.

De man heeft een vrouw die soms enkele weken weg is, voor haar werk. De hond mag dan bij de man slapen, in het grote bed. Dat vinden ze allebei supergezellig. De man heeft ontdekt dat de hond zich 's nachts geregeld verplaatst. Zo nu en dan springt de hond van het bed, zoekt een plekje op de vloer, en ploft neer. Daar moet de man vaak om glimlachen, om die plof. Een enkele keer denkt hij op zo'n moment aan Cees Nooteboom. 'Herinnering is als een hond die gaat liggen waar hij wil.'

Zo nu en dan denkt de man na over de hond. De grootste verdienste van het dier, vindt hij, is dat het altijd zin heeft. Gaan we wandelen? Ja! Snoepje? Yeah! Spelletje doen? Yes! Dutje doen? Joehoe! Die Lebensbejahung wordt door de man zeer gewaardeerd. Hij is op een leeftijd gekomen dat hij begrijpt dat het niet zozeer eten en drinken zijn die ons gaande houden, maar levenslust. Willen leven. Uit die bron stroomt de rest: willen opstaan, willen eten en drinken, willen werken, willen lachen en lezen en praten en dansen en met de hond wandelen.

Ik heb nog altijd geen idee wat man en hond op die keukenvloer doen, maar hoef dat ook niet meer zo nodig te weten. Ze liggen daar goed. Laat ze nog maar even zo liggen.

Roman, 160 pagina's

Eerste druk, 2019, paperback met flappen

Uitgeverij Van Oorschot Amsterdam

Te koop

Boeken koop je in een boekhandel. Uit het leven van een hond is voor € 20,- te verkrijgen bij de betere boekhandel. Zie voor adressen de website van Uitgeverij Van Oorschot.

Winnaar Librisprijs 2020

Uit het leven van een hond won de Librisprijs 2020. 

VPRO Boeken

Ik was te gast bij Jeroen van Kan van VPRO Boeken. De uitzending kan hier worden teruggekeken.  

Reacties

Uit het leven van een hond is een dun, maar heel rijk boek, vol fantastische zinnen, metaforen en observaties; tegelijkertijd is het allemaal onnadrukkelijk, gewoontjes, kalm, klein. Daar gaat het Kollaard nu juist om: de grootsheid van het kleine te tonen... De beheerte grilligheid, de schijnbare, speelse willekeur houdt het boek spannend... Met een zucht sla je uiteindelijk het boek dicht. Helaas, voortaan weer verder zonder Henk en Henks houvast. Wat is er nou eigenlijk gebeurd tijdens het lezen? Niets. En was dat nou zo mooi? Ja, dat was schitterend. Kollaard laat met dit boek zien wat literatuur vermag. (Judith Eiselin, NRC Handelsblad, dat er maar liefst 5 bollen voor over had.)

Van Sander Kollaard had ik tot nu toe niks gelezen maar dat gaat met ingang van zijn jongste roman ‘Uit het leven van een hond’ veranderen. Want dat is niet alleen een treffend boek over een middelbare man en zijn alledaagse zorgen, maar ook een boek dat je om allerlei redenen de moderne mens, met z’n twijfels en cynisme, z’n levens- en z’n doodsangsten, zou willen voorhouden. Noem het een moedgevend boek. [...] 

Kollaard beschrijft de mens op z’n mooist, aarzelend, steeds weer tenondergaand, maar ook vol goede moed en levensdrift. [...]

De schoonheid van Kollaards boek zit hem vooral in de morele opsteker die hij in de persoon van Henk aan zijn lezers geeft maar ook in de rake, maar nergens overdreven formuleringen die hij zijn hoofdpersoon in de mond of gedachten legt. [...] Eigenlijk heel bondig, systematisch haast, maar zo dat je de werking van het verschijnsel mens en zijn beweegredenen leert kennen. De machinerie van de moraliteit. Heel mooi. Oordeel: prachtig portret dat noodt tot meer lezen van deze schrijver. (Rob Schouten, Trouw)

In Uit het leven van een hond is het de toon die de muziek maakt met Sander Kollaard als meesterdirigent. Hij brengt Henks 'Henkerig gemijmer' in zulke prachtzinnen tot leven dat het niet uitmaakt wat hij doet. Een klein maar groots boek. (Katja de Bruin, VPRO Gids)

Sander Kollaard is bovenal een briljant beschrijver van herinneringen. [...] er is geen andere Nederlandse schrijver die het leven zo kan laten zinderen, schitteren en tintelen. (Lodewijk Verduin, De Groene Amsterdammer)

In essentie gaat Uit het leven van een hond over alledaags geluk, een bijzonder lastig onderwerp. In de handen van een minder getalenteerd schrijver wordt dat algauw klef, maar het is prachtig hoe Sander Kollaard van gewoonheid iets bijzonders maakt, op een luchtige, onnadrukkelijke manier, en tegelijk scherp, lucide en geestig. Op elke bladzijde vallen mooie, originele beelden en trefzekere formuleringen te rapen. [...] We zijn niet meer dan spul, koolstof dat na onze dood weer een andere vorm aanneemt. Uit die wetenschap puurt Sander Kollaard een schitterende kleine roman over doodgewoon geluk.

(Veerle vanden Bosch, De Standaard)

Uit het leven van een hond [is] een verhaal van jongensachtige levensvreugde in de derde levenshelft, terwijl het verlies tastbaar is. Warm, kloppend en doorbloed. Heel elegant... Je ziet het voor je... De humor [zit] niet in de gebeurtenissen en het directe commentaar daarop, maar in de taal, die glans geeft, zinnen net optilt of uit het lood zet. (Daan Stoffelsen, De Revisor)

Uit het leven van een hond laat ons zien dat we allemaal levende machines zijn die ooit stuk zullen gaan. Maar tijdens ons leven zijn we meer dan dat. Juist op een zomerse zaterdag kun je dat meer dan ooit beseffen. (Coen Peppelenbos in Tzum, Dagblad van het Noorden en Leeuwarder Courant)

Henk zet Una Paloma Blanca op, gekocht door zijn ex-vrouw Lydia en na de scheiding door Henk meegenomen vanwege Schurk, de hond. ‘Het is werkelijk kutmuziek.’ Schurk slaapt gewoon door. Het hele leven trekt aan Henk voorbij en dat leidt tot een gemoedsgesteldheid die de somberheid achter zich weet te laten. (Arjan Peters, De Volkskrant)

De roman sprankelt van liefde, die echter totaal gebonden is aan het aardse vlak. De naam van Jezus is alleen aanwezig als slordig stopwoord bij ontzetting of verbazing. Mens en dier bestaan uit ‘spul’. Maar dat ‘spul’ kent wel verdriet, liefde, smaak, angst. Pluspunten:  zeer verzorgde stijl, liefde voor mens en dier. Minpunt: beperkt tot het aardse vlak.

(Hans Werkman, Nederlands Dagblad)

Veel gebeurt er niet. Henk laat de hond uit, gaat naar zijn jarige nichtje en drinkt wat te veel. Gewone gebeurtenissen van een gewone man, maar beeldend beschreven. (Sonja de Jong, Haarlems Dagblad)

Een voortreffelijk boek... Luchtige, spitsvondige roman. Het doodgewone bestaan van elke dag, maar met diepgang en emotievol neergezet. Briljante zinnen en waarnemingen... Het leven en de literatuur kunnen zo verrassend aantrekkelijk zijn! (Guy Doms, Hebban)

[Een] intiem portret van alledaagse gebeurtenissen, die onderdeel blijken te zijn van een grootser verhaal... Wat deze korte roman zo sterk maakt is onder andere de stijl van Sander Kollaard. Hij volgt zijn personage nauwgezet, maakt mooie observaties en weet ze te vangen in prachtige beelden... Hiermee tilt Kollaard zijn verhaal over een dag uit het leven van een hond en zijn baas uit boven het beschrijvende. Op een subtiele manier gaat de roman ook over het vertellen van verhalen, waarmee Kollaard langs dezelfde thematiek scheert als van zijn vorige verhalenbundel Levensberichten. Verhalen zijn, laat hij zijn personage zeggen, de basale vorm van ons begrip. We hebben ze nodig voor coherentie, zonder verhalen zijn er alleen maar betekenisloze onderdelen. Net zo betekenisloos als de organen en lichaamsdelen waaruit we bestaan. Want, ja: spul zijn we. Maar ‘poëtisch spul’. (Just Houben, Literair Nederland)

Een waar genoegen... Sander Kollaard is een begaafde schrijver. Zijn woordgebruik is scherp observerend maar ook heel toegankelijk. Mooie metaforen sieren het boek, zij zijn steeds naadloos toegespitst op de situatie van het moment.  Het verhaal is van een welhaast ontroerende eenvoud, en heeft tóch veel diepgang. Uit het leven van een hond is een zeer goed boek... (Blog Charles Kuijpers)